Rác thải y tế là gì? Sự nguy hiểm và các biện pháp xử lý

Rác thải y tế, chất thải y tế là gì?

Rác thải y tế hay chất thải y tế là các loại vật liệu, sản phẩm bị loại bỏ trong quá trình hoạt động tại các cơ sở điều trị và nghiên cứu y tế như bệnh viện, phòng khám, trung tâm chăm sóc sức khỏe, nhà thuốc, phòng thí nghiệm y khoa, nhà máy dược phẩm… Đây là các loại chất thải nguy hại do chúng có chứa các tác nhân gây hại tiềm ẩn cho sức khỏe con người và môi trường.

Chất thải y tế phát sinh từ hoạt động của cơ sở y tế

Phân loại rác thải trong y tế

Phân loại rác thải y tế là một bước quan trọng trong quá trình quản lý chất thải, nhằm đảm bảo an toàn và hiệu quả trong xử lý, đồng thời giảm thiểu rủi ro đối với sức khỏe con người và môi trường. Dưới đây là các nhóm chính của rác thải y tế và đặc điểm của từng nhóm:

Rác thải y tế thông thường

- Đặc điểm: Đây là những loại rác không chứa các yếu tố độc hại hay nguy hiểm. Chúng bao gồm giấy, gỗ, cao su, nhựa và các vật liệu tương tự.

- Cách xử lý: Do không nguy hiểm, nhóm này có thể được xử lý giống như rác thải sinh hoạt thông thường hoặc tái chế.

Rác thải y tế nguy hại

- Đặc điểm: Nhóm này bao gồm các chất thải chứa thành phần nguy hại, chẳng hạn như các hóa chất, vật liệu nhiễm khuẩn, và chất phóng xạ.

- Cách xử lý: Với nhóm rác thải y tế đặc biệt này sẽ sử dụng biện pháp xử lý là thiêu đốt ở nhiệt độ cao, hấp tiệt trùng, hoặc xử lý bằng công nghệ sinh học để tiêu diệt tác nhân gây hại.

Rác thải y tế lây nhiễm

- Đặc điểm: Bao gồm các chất thải ở dạng lỏng như máu, nước tiểu, dịch sinh học, hoặc các dung dịch hóa chất. Loại rác này có tính lây nhiễm cao và cần được xử lý ngay lập tức.

- Cách xử lý: Có thể sử dụng các phương pháp như khử trùng, xử lý qua hệ thống nước thải chuyên dụng hoặc tiêu hủy bằng các quy trình đặc thù cho từng loại chất thải.

Tên thường gọi của rác thải Y tế

Rác thải y tế có một số tên gọi thường dùng để chỉ loại chất thải phát sinh từ các hoạt động chăm sóc sức khỏe, đặc biệt là các loại có khả năng lây nhiễm hoặc bị nhiễm bởi vật liệu truyền nhiễm. Những tên gọi phổ biến của loại chất thải này bao gồm:

- Chất thải y tế: Đây là tên gọi chung dùng để chỉ tất cả các loại chất thải phát sinh từ hoạt động y tế.

- Chất thải sinh học: Thường ám chỉ những vật liệu hữu cơ có khả năng lây truyền nhiễm mầm bệnh.

- Chất thải lâm sàng: là chất thải phát sinh từ quá trình điều trị, chăm sóc sức khỏe.

- Chất thải nguy hiểm sinh học: Chỉ các loại chất thải có chứa tác nhân sinh học gây hại nguy hiểm.

- Chất thải y tế có kiểm soát: Loại chất thải yêu cầu phải quản lý và xử lý theo các quy trình nghiêm ngặt.

- Chất thải y tế truyền nhiễm: là chất thải chứa các yếu tố có khả năng gây lây nhiễm.

- Chất thải từ việc chăm sóc sức khỏe: Chỉ tất cả các loại chất thải phát sinh từ quá trình chăm sóc sức khỏe trong các cơ sở y tế.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), các vật dụng sắc nhọn, băng gạc nhiễm bẩn, dịch tiết cơ thể, và các vật liệu bị lây nhiễm được phân loại là chất thải nguy hại, trong khi các vật liệu không bị nhiễm, như giấy văn phòng, rác từ sàn nhà, hay rác nhà bếp từ cơ sở y tế, chỉ được coi là chất thải y tế nói chung và không nguy hại.

Sự nguy hiểm của rác thải y tế

Rác thải y tế nguy hại chứa các yếu tố nguy hiểm đối với sức khỏe con người và môi trường nếu không được xử lý đúng cách. Các nguy cơ chính bao gồm:

- Khả năng lây nhiễm: Rác thải y tế như kim tiêm, bông gạc nhiễm bẩn, và các vật dụng sắc nhọn có thể chứa vi khuẩn, virus, hoặc mầm bệnh khác. Những vật dụng này có thể gây ra các bệnh truyền nhiễm như HIV/AIDS, viêm gan B, C nếu không được xử lý an toàn.

- Ngộ độc: Chất thải y tế chứa các hóa chất độc hại, chẳng hạn như dược phẩm quá hạn, hóa chất y tế, và thuốc kháng sinh. Những chất này có thể gây ngộ độc cho con người và ô nhiễm nguồn nước, đất nếu không được tiêu hủy đúng cách.

- Phóng xạ: Một số rác thải từ quá trình chẩn đoán và điều trị bằng đồng vị phóng xạ có khả năng gây ra những tác động nghiêm trọng đối với sức khỏe và môi trường nếu tiếp xúc trong thời gian dài hoặc ở nồng độ cao.

- Nguy cơ cháy nổ: Chất thải chứa các chất dễ cháy nổ, như bình oxy và các dung môi hóa học, có thể gây hỏa hoạn và các tai nạn nghiêm trọng khác.

- Ăn mòn và tổn hại vật lý: Các vật dụng sắc nhọn như kim tiêm, dao mổ có thể gây thương tích vật lý nếu không được xử lý cẩn thận, gây ra nguy cơ nhiễm trùng thứ cấp.

Biện pháp bảo quản và quản lý chất thải y tế

Biện pháp quản lý

Chất thải y tế rất nguy hiểm, chính vì vậy việc thực hiện đúng các biện pháp quản lý và phân rác tại nguồn là vô cùng quan trọng. Việc phân loại rác đúng cách giảm thiểu gánh nặng cho quy trình xử lý và đảm bảo an toàn cho nhân viên y tế và người bệnh. Các cơ sở ý tế sẽ trang bị thùng rác chuyên dụng theo màu sắc để phân loại rác tại nguồn dễ dàng hơn:

- Thùng màu vàng: Chất thải lây nhiễm.

- Thùng màu xanh: Chất thải thông thường.

- Thùng màu đen: Chất thải hóa học, độc hại.

Sau khi được phân loại rác cần được thu gom và vận chuyển theo các quy trình nghiêm ngặt nhằm đảm bảo không gây ô nhiễm môi trường hoặc nguy hiểm đến sức khỏe cộng đồng.

Các phương pháp xử lý rác thải y tế

Một số biện pháp xử lý rác thải y tế thường được áp dụng như: đốt, nghiền cắt và hấp tiệt trùng, dùng hóa chất xử lý hoặc chôn lấp an toàn. Mỗi biện pháp sẽ có những ưu hoặc nhược điểm riêng, sẽ tùy thuộc vào điều kiện và mục đích sử dụng để lựa chọn biện pháp xử lý.

- Đốt (lò đốt): Đây là phương pháp phổ biến nhất thường được dùng khi xử lý chất thải lây nhiễm và hóa học nguy hại. Nhiệt độ cao giúp tiêu hủy hoàn toàn các tác nhân gây bệnh. Ưu điểm là nhanh chóng và triệt để, nhưng nhược điểm là phát thải khí độc hại như dioxin, furans ra môi trường

- Nghiền cắt và hấp tiệt trùng: Phương pháp này sử dụng nhiệt ẩm (hấp) để tiệt trùng và tiêu diệt các vi sinh vật có hại, sau đó chất thải được nghiền nhỏ. Phương pháp này an toàn hơn đối với môi trường vì không phát thải khí độc, nhưng yêu cầu đầu tư thiết bị hiện đại.

- Chôn lấp an toàn: Phương pháp này thường được áp dụng cho các loại rác thải đã qua xử lý tiệt trùng hoặc đốt. Tuy nhiên, phương pháp này có nguy cơ gây ô nhiễm đất và nước nếu không được quản lý chặt chẽ.

- Hóa chất xử lý: Sử dụng hóa chất như chlorine để khử khuẩn và xử lý chất thải. Phương pháp này thường được dùng cho chất thải lỏng hoặc dung dịch hóa học nguy hại. Nhược điểm là hóa chất xử lý có thể gây tác động tiêu cực đến môi trường.

Đốt là phương pháp xử lý chất thải y tế phổ biến nhất hiện nay

Trên đây là một số thông tin về rác thải y tế, mức độ nguy hại cũng như các biện pháp phân loại rác tại nguồn và các biện pháp xử lý. Ngoài ra chúng tôi còn cung cấp xe điện chở rác, thùng gom rác, thùng rác nhựa giúp phân loại và vận chuyển rác tại nguồn hiệu quả. Hãy nhấc máy lên và điện cho chúng tôi qua số 0967.436.388 để được tư vấn nhé.